W ramach obchodów na cmentarzu żydowskim przy ulicy Krakowskiej, z inicjatywy Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN oraz Narodowego Instytutu Dziedzictwa wraz z lokalnymi partnerami zaprezentowana została pierwsza w Małopolsce tablica informacyjna w ramach programu “Oznakowanie cmentarzy żydowskich w Rzeczpospolitej Polskiej”. Program realizowany jest przez Narodowy Instytut Dziedzictwa ze środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego.*
Wydarzeniu towarzyszyły też inne uroczystości zorganizowane przez Gminę Proszowice. Od godz. 11:00 w Centrum Kultury i Wypoczynku w Proszowicach w sali plastycznej odbywały się warsztaty dla dzieci i młodzieży pt. “Żydowskie dziedzictwo kulturowe w Proszowicach”. Na wrzesień zaplanowane są kolejne działania edukacyjne dla szkół tym razem przygotowane przez Muzeum POLIN.*
Również tego dnia w holu Centrum Kultury została otwarta wystawa fotograficzna, poświęcona historii społeczności żydowskiej w Proszowicach. Wystawa przygotowana przez Publiczną i Miejską Bibliotekę w Proszowicach dostępna będzie dla odwiedzających do 8 września w holu CKiW w godz. 8:00 do 16:00. Do obejrzenia wystawy szczególnie zapraszamy młodzież szkolną.
Natomiast w sali widowiskowej odbyło się seminarium “Żydowskie dziedzictwo kulturowe w Proszowicach”. Prelekcje przygotowali i przedstawili: Bożena Kłos, Beata Zapiór oraz Henryk Pomykalski.
Udział w wydarzeniu wzięła grupa gości z Izraela:
- Rivka Gelis (Izraelovitz),
- Avraham Israel Gelis,
- Kobi Gelis,
- Hagay Gellis,
- Tehila Katz
- Eli Lanyado
- Billie Lanyado
- Lea Tamir Englard
- Arie Blumenfeld – syn Samuela Blumenfelda , Honorowy mieszkaniec Gminy i Miasta Proszowice
- Iris Blumenfeld
- Shoshana Blumenfeld
Swoja obecnością uroczystość uświetnili następujący goście:
- Michał Zajda- Przedstawiciel Zarządu Gminy Wyznaniowej Żydowskiej w Krakowie,
- Ksiądz dr Jan Zwierzchowski – Proboszcz Parafii p. w. WNMP w Proszowicach,
- dr hab. Katarzyna Zalasińska – Dyrektor Narodowego Instytut Dziedzictwa,
- Maciej Rymkiewicz – Dział Standardów Konserwatorskich Narodowego Instytutu Dziedzictwa,
- Alicja Nawracaj – Dział Programów Społecznych i Kulturalnych Muzeum Historii Żydów Polskich, POLIN,
- dr Michał Wenklar – Zastępca Dyrektora Instytutu Pamięci Narodowej w Krakowie,
- Krystian Hytroś – Starosta Powiatu Proszowickiego,
- Elżbieta Grela – Wicestarosta Powiatu Proszowickiego,
- Grzegorz Cichy – Burmistrz Gminy i Miasta Proszowice,
- Stanisław Rybak – Burmistrz Miasta i Gminy Koszyce,
- Robert Płaszewski – Naczelnik Wydziału Administracji i Spraw Obywatelskich w Urząd Miasta i Gminy w Kazimierzy Wielkiej,
- Barbara Gacek – Przewodnicząca Rady Powiatu Proszowickiego,
- Wiesław Antos – Wiceprzewodniczący Rady Powiatu Proszowickiego,
- Stanisław Mierzwa – Radny Powiatu Proszowickiego, Asystent prof. Włodzimierza Bernackiego,
- Wiesław Pabjańczyk – Wiceprzewodniczący Rady Miejskiej w Proszowicach,
- Marek Miller – Radny Rady Miejskiej w Proszowicach,
- Mieczysław Krzynówek – Radny Rady Miejskiej w Proszowicach,
- Magdalena Koperczak-Basta – Sekretarz Gminy Proszowice,
- Marzena Migas – Dyrektor Centrum Obsługi Oświaty w Proszowicach,
- Edyta Psica – Dyrektor Miejsko Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Proszowicach,
- Agnieszka Rojewska – Dyrektor Powiatowej i Miejskiej Biblioteki w Proszowicach wraz z pracownikami,
- Małgorzata Płyś – Dyrektor CKiW w Proszowicach wraz z pracownikami,
- Elżbieta Kocierz – Dyrektor Szkoły Podstawowej w Klimontowie wraz z nauczycielami,
- Wojciech Musiał – Dyrektor Szkoły Podstawowej Nr 2 w Proszowicach wraz z nauczycielam,
- Jerzy Bysiec – Dyrektor Szkoły Podstawowej w Kościelcu wraz z nauczycielami,
- Andrzej Krosta – Komendant Straży Miejskiej w Proszowicach,
- Włodzimierz Kowalski – Przewodniczący Stowarzyszenia “Powstanie Styczniowe 1863 – Nasze Dziedzictwo”,
- Wiesław Paluch – Przewodniczący Zarządu Oddziału Rejonowego P.Z.E.R.i I. w Proszowicach,
- Bożena Kłos Nauczycielka w Szkole Podstawowej nr 1 w Proszowicach
- Beata Zapiór Nauczycielka w Zespole Szkół w Proszowicach
- Nauczyciele Szkoły Podstawowej nr 1 w Proszowicach
- Uczniowie Szkoły Podstawowej nr 1 w Proszowicach
- Goście oraz Mieszkańcy Gminy i Miasta Proszowice.
Na rzecz następnych pokoleń Naszych i Waszych oraz na rzecz lepszej przyszłości.
Shumel Sorek, Przewodniczący Stowarzyszenia Następnych Pokoleń.
Przedstawiciele Stowarzyszenia Następnych Pokoleń reprezentujące rodziny Ocalałych z Zagłady oraz zajmujące się pielęgnacją pamięci o Zagładzie w Izraelu w dniu obchodów wyróżnili Burmistrza GiM Grzegorza Cichego, Panią Bożenę Kłos oraz Pana Wiesława Palucha “Dyplomami Uznania Ocalającemu Pamięć”.
Wyróżnionym podziękowano za inspirującą, szlachetną i różnorodną działalność upamiętniającą dziedzictwo żydowskie oraz za przywoływanie pamięci o Żydowskich sąsiadach żyjących niegdyś w Proszowicach i zgładzonych podczas Holokaustu.
Dziękujemy wszystkim uczestnikom uroczystości za tak liczną obecność i wspólne uczczenie pamięci dawnych mieszkańców Proszowic.
* Prezentacja tablicy oraz program edukacyjny zrealizowane zostały w ramach projektu „Żydowskie Dziedzictwo Kulturowe” (Komponent IV: „Sąsiedzi: przedmioty, ludzie, opowieści”, Priorytet 2: „Program opisu i oznakowania wybranych cmentarzy żydowskich”), finansowego z grantu udzielonego Muzeum POLIN przez Islandię, Liechtenstein i Norwegię w ramach Funduszu EOG oraz przez budżet krajowy.
Celem projektu jest ochrona i popularyzacja dziedzictwa polskich Żydów poprzez programy edukacyjne i kulturalne.
Do 2024 roku – przez cały okres realizacji grantu ŻDK – nowe oznakowania cmentarzy żydowskich pojawią się w każdym z 16 województw. Ceremonie upamiętnienia każdorazowo uzupełnia program edukacyjny skierowany do dzieci i młodzieży.
https://zabytek.pl/pl/obiekty/cmentarz-zydowski-680180